Pojawienie się w Chinach wirusa COVID-19 pod koniec 2019 roku wywarło ogromny wpływ na życie praktycznie całej ludzkości. Koronawirus wpłynął nie tylko na nasze zdrowie, ale przede wszystkim odcisnął piętno na światowej gospodarce.

Wprowadzenie lockdown’u w celu zmniejszenia skutków pandemii doprowadziło w konsekwencji do zamrożenia gospodarki. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie najważniejszych informacji dotyczących życia i pracy w Holandii w tych niewątpliwie trudnych dla nas czasach.

Podstawowe zasady dotyczące funkcjonowania w społeczeństwie w trakcie pandemii są podobne we wszystkich krajach Europy.

W Holandii, oprócz wprowadzenia lockdown’u, rząd wydał szereg zaleceń (w skróconej formie grafiki przedstawia je Rys.2 na stronie 4). Należą do nich m.in.: częste mycie rąk, zakrywanie twarzy łokciem podczas kaszlu i kichania, używanie chusteczek jednorazowych, niepodawanie ręki przy powitaniu, zachowanie odległości 1,5 metra od innych, a także pracę zdalną w miarę możliwości. Osoby chore, w przypadku objawów przeziębienia, takich jak katar, kichanie, ból gardła, łagodny kaszel lub wzrost temperatury do 38 stopni Celsjusza, powinny pozostać w domu. Przy wystąpieniu gorączki i/lub duszności u osoby chorej, również jej współlokatorzy powinni poddać się domowej kwarantannie. Jeśli objawy ustąpią i przez kolejne 24 godziny nie pojawią się nowe dolegliwości, można wyjść na zewnątrz. Zgodnie z informacją umieszczoną na stronie polskiej ambasady, rząd Holandii przyjął zasady odmrażania gospodarki, które ilustruje rysunek powyżej (Rys.1).

11 maja zostały otwarte szkoły podstawowe (w tym szkoły specjalne, żłobki i świetlice pozaszkolne). Dzieci w wieku do 12 lat włącznie mogą pod nadzorem osoby dorosłej wspólnie ćwiczyć na wolnym powietrzu, a w przypadku młodzieży w wieku od 13 do 18 lat dodatkowo musi być zachowana odległość 1,5 m między ćwiczącymi. Dla dorosłych dozwolone jest uprawianie sportów na wolnym powietrzu w grupach, jeśli możliwe jest zachowanie odległości 1,5 metra od siebie. Wykonywanie pracy przez osoby z tzw. zawodów kontaktowych zostało wznowione. Do tej grupy zawodowej zalicza się m.in. instruktorów jazdy, a także zawody związane z sektorem opieki, zdrowia, urody i medycyny alternatywnej, np. dietetyk, masażysta, terapeuta, protetyk dentystyczny, fryzjer, kosmetyczka, osoby zajmujące się akupunkturą i homeopatią, itp. Zakłady pracy powinny być w miarę możliwości zorganizowane w taki sposób, by była zachowana zasada odległości 1,5 metra. Wszystkie wizyty klientów powinny być realizowane po uprzedniej rezerwacji terminu oraz po dokonaniu oceny stanu zdrowia klienta. Stosując się do zaleceń RIVM (Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego i Środowiska), działalność wznowiły również biblioteki. Korzystanie z transportu publicznego powinno odbywać się tylko wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne. Zaleca się unikanie godzin szczytu i zachowanie odpowiedniego dystansu.

Od 1 czerwca otwarte zostały restauracje, kawiarnie, kina, teatry i instytucje kulturalne z zachowaniem pewnych obostrzeń. Wizyta możliwa jest jedynie po wcześniejszej rezerwacji stolika/biletu oraz po dokonaniu oceny zdrowia klienta. W obiektach jednorazowo przebywać może maksymalnie 30 osób (w tym personel), zachowując odległość 1,5 metra. Ograniczenie 30 osób nie dotyczy ogródków przy restauracjach i kawiarniach, jednak zasada 1,5 m odległości między klientami musi zostać zachowana. Muzea i zabytki mogą być otwierane, jeśli zwiedzający kupią bilety z wyprzedzeniem, a ośrodki te umożliwią zachowanie odległości 1,5 metra między zwiedzającymi. Dodatkowo wprowadzono obowiązek noszenia masek ochronnych przez podróżnych i pracowników transportu publicznego.

Od 1 lipca planowane jest zwiększenie maksymalnej liczby klientów odwiedzających restauracje, kina i ośrodki kulturalne. Będzie to dotyczyć również organizowania spotkań w większym gronie, takich jak nabożeństwa, wesela i pogrzeby. Ilustruje to powyżej rysunek 2 (Rys.2).

1 września otwarte zostaną kluby fitness, SPA, stołówki klubowe, kasyna oraz domy publiczne. Wznowione zostaną mecze oraz zawody sportowe, jednak bez udziału publiczności. Decyzja co do organizowania imprez masowych zostanie podjęta po 1 września w oparciu o bieżącą sytuację dotyczącą pandemii.

Rząd w Holandii stara się chronić zarówno nasze zdrowie, jak i miejsca pracy oraz dochody, dlatego podjęto szereg działań, które mogą mieć wpływ na sposób wykonywania pracy. To wyjątkowa sytuacja, w której od wszystkich oczekuje się niecodziennych zachowań. Przedsiębiorcy, starając się przetrwać ten kryzys, są zmuszeni do podejmowania trudnych decyzji dotyczących zatrudnienia. Ta sytuacja wymaga elastyczności zarówno od pracownika, jak i pracodawcy, ale także wzajemnego zrozumienia.

Pracodawcom zaleca się, aby pozwalali pracownikom pracować zdalnie w jak największym stopniu. Niestety nie zawsze jest to możliwe. W razie wystąpienia objawów choroby należy pozostać w domu i zgłosić niedyspozycję przełożonemu. To samo dotyczy sytuacji, w której jeden ze współlokatorów ma gorączkę lub duszności. W razie ryzyka choroby pracodawca nie może zmusić pracownika do przyjścia do pracy. Jeśli pracownik nie czuje się bezpiecznie w miejscu pracy albo podczas przejazdów do pracy, powinien niezwłocznie zgłosić ten fakt swojemu pracodawcy. Jeśli pracownik jest poddany kwarantannie i może pracować z domu, musi to zrobić. Jeżeli nie jest to możliwe, pracodawca nie może z tego tytułu potrącać godzin urlopu, a także ma obowiązek wypłaty wynagrodzenia nawet jeśli pracownik nie jest w stanie pracować. Ważną informacją jest fakt, iż pracodawca nie może wysłać pracownika na przymusowy, bezpłatny urlop z powodu mniejszej ilości lub braku pracy wywołanej pojawieniem się pandemii. Pracodawca ma obowiązek wypłaty wynagrodzenia zgodnie z podpisaną umową. W razie utraty płynności firmy powinny zgłosić się do programów wsparcia dla przedsiębiorców. Ta sama zasada dotyczy wypłaty dodatków urlopowych. Zgodnie z prawem dodatek urlopowy naliczony za okres od czerwca 2019 roku do maja 2020 roku musi zostać wypłacony najpóźniej do 30 czerwca 2020 roku. W przypadku utraty płynności finansowej przez firmę, istnieje możliwość wypłaty dodatku urlopowego w późniejszym terminie lub w systemie ratalnym. Należy to jednak uzgodnić w formie pisemnego porozumienia między pracodawcą a pracownikami. 

Wszelkie skargi i nieprawidłowości związane z miejscem i warunkami zatrudnienia można zgłosić poprzez formularz dostępny na stronie www.inspectorateszw.nl lub telefonicznie pod numerem 0800-5151. W razie konfliktu z pracodawcą można zgłosić się do organizacji Fairwork, która świadczy nieodpłatną pomoc w tym zakresie (nawet w przypadku braku umowy). Więcej informacji można uzyskać na stronie www.fairwork.nu.

W skrajnych przypadkach obecny kryzys może doprowadzić przedsiębiorców do bankructwa. Jeżeli firma ogłosi upadłość, to pracownik może zgłosić się do urzędu UWV, który to urząd wypłaci zaległe wynagrodzenie z tytułu pracy, a także nieopłacone składki emerytalne i składki na fundusze.

Niestety sytuacja jest dużo gorsza w przypadku tzw. pracowników elastycznych, których umowy nie przewidują określonej liczby przepracowanych godzin. Na szczęście rząd holenderski uruchomił tzw. tymczasowy program pomostowy dla pracowników elastycznych (TOFA). Jest on przeznaczony dla tych osób, które utraciły znaczą część dochodów z powodu kryzysu koronawirusa. Program został uruchomiony przede wszystkim dla pracowników, którzy nie otrzymali żadnej innej formy zapomogi, a ich dochody zmniejszyły się co najmniej o 50 procent w stosunku do dochodów sprzed wybuchu epidemii. TOFA wynosi 550 euro brutto miesięcznie i jest przyznawany za okres od marca do maja 2020 roku. Wnioski o tymczasowy program pomostowy należy składać do urzędu UWV w terminie od 22 czerwca do 12 lipca 2020 roku włącznie.

Na koniec dodamy, że w przypadku objawów charakterystycznych dla koronawirusa można poddać się testowi na jego obecność. Jak uzgodnić termin wykonania testu pokazuje rysunek nr 3 powyżej (Rys. 3).

(red.)

Artykuł powstał przy współpracy
z Kancelarią Podatkową mgr Anna Kłosowska  www.rozliczsie.pl

Jeśli masz jakieś pytania lub potrzebujesz pomocy w tym zakresie zapraszamy do komentowania lub wysyłania e-maili na adres redakcja@goniecpolski.nl. Odpowiedzi udzielimy na łamach gazety.