Temat zasiłku dla bezrobotnych od wielu lat budzi wysokie zainteresowanie osób pracujących w Holandii. Ostatnio poruszaliśmy tematy dotyczące fali wstrzymywanych zasiłków, kontroli ze strony UWV, a także obaw Polaków przed składaniem wniosków o zasiłek. Wszystkie te wydarzenia były spowodowane pewnymi nieprawidłowościami w kwestii pobieranych zasiłków, a w szczególności dotyczyły niewywiązywania się z nałożonych obowiązków przez zasiłkobiorców.

W tym artykule pragniemy przypomnieć, jakie prawa i obowiązki nabywa bezrobotny z chwilą złożenia wniosku.

Należy pamiętać, że zasiłek jest formą pomocy ze strony państwa i nie należy się go bać, lecz z niego korzystać. Jeżeli nasze intencje są czyste, spełniamy wszystkie wymagania i wywiązujemy się z nałożonych obowiązków, to możemy liczyć na finansowe wsparcie bez obaw o dotkliwe sankcje.

Obowiązki bezrobotnego

Od momentu złożenia wniosku o zasiłek w UWV, bezrobotny nabywa szereg obowiązków. To właśnie ten urząd określa czy dana osoba ma prawo do zasiłku, jak wysokie będą świadczenia i jak długo będą wypłacane. Oznacza to, że należy przestrzegać kilku zasad wymaganych przez urząd UWV.

Przede wszystkim każdy bezrobotny pobierający zasiłek ma obowiązek przebywania na terenie Holandii (z wyjątkiem zgłoszonych urlopów).

Bardzo ważne jest też terminowe odpowiadanie na przesyłaną korespondencję. Informacje z UWV mogą być przekazywane listownie lub za pośrednictwem konta internetowego. Brak terminowej odpowiedzi może mieć konsekwencje dla prawa do zasiłku, dlatego należy uważnie czytać wszystkie listy i wiadomości.

Kolejną rzeczą jest to, iż w kontakcie z urzędem należy przedstawiać istotne informacje o swojej sytuacji życiowej. Informacje te muszą spełniać trzy warunki – muszą być kompletne, poprawne i dostarczone na czas. Wszelkie zmiany o swojej sytuacji należy zgłosić w ciągu 1 tygodnia od momentu ich powstania. Istotne zmiany to na przykład:

• otrzymanie dodatkowych dochodów (oprócz zasiłku dla bezrobotnych),
• wyjazd na urlop,
• choroba,
• podjęcie pracy, działalności gospodarczej lub innej działalności zarobkowej,
• zmiana numeru telefonu lub numer konta,
• zmiana miejsca zamieszkania,
• ciąża,
• podjęte kursy, szkolenia, wolontariaty,
• inne informacje mające wpływ na sytuację życiową.

UWV może poprosić też o przesłanie kopii oficjalnych dokumentów, takich jak: odcinki wypłat, zeznania podatkowe czy wyciągi bankowe. W takim przypadku zasiłkobiorca jest zobowiązany do przekazania ich niezwłocznie do właściwego urzędu.

Szczególnym przykładem wymiany informacji z urzędem UWV jest comiesięczne informowanie o wysokości osiągniętych dochodów na tzw. INKOMSTEN OPGAVE. Jest to formularz wysyłany przez UWV pocztą (lub online), w którym podaje się wszelkie dochody osiągnięte w danym miesiącu (z wyłączeniem zasiłku dla bezrobotnych).

Ważne jest również aktywne poszukiwanie nowej pracy. Należy robić to najpóźniej od momentu złożenia wniosku o zasiłek, nawet jeśli w dalszym ciągu wykonuje się pracę. Częstotliwość wysyłania nowych aplikacji zazwyczaj uzgadnia się ze swoim doradcą ds. pracy przydzielonym przez urząd UWV (nie rzadziej jednak niż 4 razy w miesiącu). Przydzielony doradca może zaproponować nowe stanowisko pracy, a także zobligować zasiłkobiorcę do regularnego przedstawiania dowodów na działania aplikacyjne. Wszelkie próby poszukiwania pracy trzeba zapisać używając specjalnego formularza – solicitatieformulier. Posiadacze kodu DigID mogą to zrobić za pośrednictwem WERKmap na stronie www.werk.nl. Należy pamiętać o przechowywaniu wszelkich kopii listów motywacyjnych i zaproszeń na rozmowy kwalifikacyjne przez co najmniej 2 lata. W trakcie pobierania zasiłku dla bezrobotnych ważne jest, aby znaleźć pracę tak szybko, jak to możliwe, dlatego należy akceptować propozycje odpowiednie dla danego kandydata.

Bezrobotny ubiegający się o zasiłek może zostać poproszony o przybycie na spotkanie z doradcą pracy. Zaproszenie na taką rozmowę otrzymuje się za pośrednictwem konta internetowego lub listownie. Znajdą się tam informacje o miejscu i czasie spotkania, a także dane przydzielonego urzędnika. Wnioskodawca jest zobowiązany do przybycia na tę wizytę oraz udzielenia odpowiedzi na wszystkie pytania zadane podczas spotkania. Zmiana terminu spotkania jest możliwa tylko z ważnego powodu. W takim przypadku należy złożyć wniosek o wyznaczenie nowego terminu.

Każdy bezrobotny pobierający zasiłek jest zobowiązany do współpracy z UWV. Dotyczy to również sytuacji, w których urząd chce przeprowadzić kontrolę. W takim wypadku należy stosować się do wszelkich wskazówek ze strony UWV oraz przedstawiać wszelkie wymagane dokumenty i dowody.

Jeżeli zasiłkobiorca dopuści się braku lub nienależytego wykonywania swoich obowiązków, musi liczyć się z konsekwencjami. Mogą one przybierać różne formy oraz stopień dotkliwości. UWV może mieć prawo do: wstrzymania zasiłku, zmniejszenia kwoty świadczenia, przyznania grzywny, wezwania do zwrotu wypłaconej części lub całości świadczenia, a nawet zgłoszenia do prokuratury możliwości popełnienia przestępstwa.

Prawa bezrobotnego

Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku o zasiłek dla bezrobotnych, najbardziej oczywistym jest prawo do wypłaty świadczenia zgodnie z ustaloną normą, tj. 75 procent przez pierwsze 2 miesiące, a od trzeciego miesiąca 70 procent średniego wynagrodzenia z ostatniego roku.

Każdy zasiłkobiorca ma również prawo do tzw. Transferu zasiłku. Oznacza to, że w przypadku braku możliwości znalezienia pracy na terenie Holandii, bezrobotny może przenieść zasiłek np. do Polski. Przeniesienie zasiłku jest możliwe na maksymalnie 3 miesiące i musi być poprzedzone odpowiednim wnioskiem.

W czasie pobierania zasiłku przysługuje prawo do urlopu. W trakcie jego trwania bezrobotny jest zwolniony z obowiązku aktywnego poszukiwania pracy oraz przebywania na terenie Holandii. O planowanych wakacjach należy poinformować urząd najpóźniej jeden tydzień przed ich rozpoczęciem.

Podczas wizyty w urzędzie zasiłkobiorca ma prawo do przyprowadzenia osoby trzeciej w charakterze osobistego doradcy lub tłumacza. Taką osobą może być członek rodziny, przyjaciel lub doświadczony pracownik biura podatkowego, które świadczy usługi prowadzenia zasiłku dla bezrobotnych.

Do pozostałych praw przysługujących osobom pobierającym zasiłek dla bezrobotnych należą między innymi: prawo wglądu do danych dotyczących zasiłkobiorcy rejestrowanych przez UWV, prawo do prywatności gwarantujące poufność danych, prawo do nagrywania rozmów w urzędzie po uprzednim poinformowaniu osoby nagrywanej o tym fakcie, a także prawo do zwrotu kosztów podróży w przypadku, gdy osoba wezwana na wizytę do urzędu musi przebyć drogę przekraczającą 15 kilometrów.

Początkowo wspomniane prawa i obowiązki mogą wydawać się skomplikowane i przytłaczające, jednak zgłębiając temat okazuje się, że są to standardowe procedury, mające na celu zabezpieczyć interes państwa przed wyłudzeniami. Jeżeli przyszły zasiłkobiorca będzie trzymał się wspomnianych w tym artykule wytycznych, może liczyć na finansową pomoc ze strony urzędu UWV w okresie poszukiwania nowej pracy.

Wojciech Wyspiański

Jeśli masz jakieś pytania lub potrzebujesz pomocy w tym zakresie zapraszamy do komentowania lub wysyłania e-maili na adres redakcja@goniecpolski.nl. Odpowiedzi udzielimy na łamach gazety.

Artykuł powstał przy współpracy
z Kancelarią Podatkową mgr Anna Kłosowska  www.rozliczsie.pl