Wpływ wieku, w jakim dwujęzyczne dziecko zetknęło się po raz pierwszy z językiem polskim i niemieckim, na długoterminowy rozwój językowy będą badali naukowcy polscy i niemieccy. Rezultaty mogą mieć zastosowanie w logopedii, edukacji i diagnostyce językowej.

Projekt „Polish-German Child Bilingualism: The role of Age of Onset for Long-Term Achievement” realizuje prof. UAM dr hab. Aldona Sopata, Kierownik Zakładu Badań nad Wielojęzycznością w Instytucie Lingwistyki Stosowanej Wydziału Neofilologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu we współpracy ze slawistą, prof. Bernhardem Brehmerem z niemieckiego Uniwersytetu Greifswald.

Badacze zamierzają skupić się na dzieciach z Niemiec i Polski. Oprócz tego, że zbadają, jakie znaczenie ma wiek rozpoczęcia przyswajania drugiego języka, przedmiotem ich rozważań będzie to, jaką rolę w tym procesie odgrywają inne czynniki językowe i pozajęzykowe. Chodzi tutaj m.in. o status języka (język mniejszości/większości) i prestiż języka w danej społeczności. Trzecim aspektem badania jest zidentyfikowanie warunków, w których pojawiają się wpływy międzyjęzykowe i określenie, w którym kierunku działają i jak wpływają na rozwój dwujęzyczności.

Badaniu poddanych zostanie w Polsce i w Niemczech 90 dzieci należących do trzech grup: tzw. bilingwalne symultanicznie, które uczą się obu języków od urodzenia i dwie grupy dzieci tzw. bilingwalnych sukcesywnie, które stykają się z drugim językiem we wczesnym dzieciństwie, później niż z pierwszym (3-4 i 6-7 lat). Wyniki zostaną porównane z danymi dotyczącymi 40 dzieci posługujących się tylko językiem polskim lub niemieckim. Naukowcy przetestują m.in. spontaniczną mowę, powtarzanie zdań, osąd poprawności językowej i ogólną znajomość obu języków.

„Projekt dotyczy aktualnej debaty psycholingwistycznej na temat tzw. okresów wrażliwych w akwizycji językowej” – podkreślają naukowcy w opisie projektu. Jak zaznaczają badacze, ich projekt jest nowatorski, bo łączy w sobie różne pola badawcze, które do tej pory traktowano oddzielnie, a mianowicie badania dziecięcej akwizycji języka drugiego i badania języka kraju pochodzenia. „Równoległa analiza wybranych zagadnień językowych w obu językach u osób bilingwalnych pozwoli także na rozróżnienie skutków działania takich czynników, które są natury ogólnojęzykowej oraz takich, które są specyficzne dla danego języka” – czytamy w opisie projektu. Ponadto zwrócono uwagę, że dzieci w wieku 8-12 lat rzadko są badane w kontekście bilingwalnej akwizycji językowej.

W Europie jest coraz więcej dzieci dwujęzycznych, stąd wyniki badań mogą znaleźć zastosowanie praktyczne w logopedii, edukacji i diagnostyce językowej.

Projekt prof. Sopaty i prof. Brehmera otrzymał dofinansowanie w ramach konkursu BEETHOVEN Narodowego Centrum Nauki w wysokości prawie 335 tys. zł. „Prof. Brehmera poznałam kilka lat temu podczas mego pobytu naukowego w ramach stypendium Fundacji im. Alexandra von Humboldta na Uniwersytecie w Hamburgu, gdzie prof. Brehmer wtedy pracował. Oboje badamy od lat rozwój językowy dzieci bilingwalnych, tak więc pomysł wspólnego projektu był dla nas oczywisty” – powiedziała PAP prof. Sopata. Praca habilitacyjna badaczki również dotyczyła rozwoju językowego dzieci dwujęzycznych, które zaczęły się uczyć języka niemieckiego w wieku 3-9 lat.

Projekt rozpocznie się w lutym 2016 r. i potrwa trzy lata. Efektem współpracy będą co najmniej cztery wspólne międzynarodowe publikacje.

PAP – Nauka w Polsce

Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl