W dniu 14 stycznia 2014 roku odbyło się we Vlaardingen, koło Rotterdamu, spotkanie z prawnikami „Okienka Prawniczego” (Het Juridisch Loket) z rodakami mieszkającymi i pracującymi w Holandii.  Celem tego pilotażowego spotkania jest organizacja serii spotkań z holenderskimi prawnikami skierowanych do Polaków na terenie całego kraju, a przede wszystkim w miejscach, gdzie występują znaczne ich skupiska.

Holenderscy prawnicy przygotowali prezentację na podstawie wcześniej przesłanych do nich pytań (dostępnych na dole artykułu) dręczących polskich emigrantów zarobkowych związanych przede wszystkim ze sprawami najmu mieszkania, które to pytania w trakcie trzygodzinnego wydarzenia były tłumaczone na język polski.

Pomysłodawcami i organizatorami akcji byli Poseł na Sejm RP Adam Kępiński – przewodniczący Polsko-Niderlandzkiej Grupy Parlamentarnej oraz jego asystent Rafał Jaworski z portalu VoxPolonia.nl, który poprowadził spotkanie.

Gośćmi spotkania byli prawnicy „Okienka Prawniczego”:

• mr. Francisca Zijlstra – prawnik z Het Juridisch Loket Rotterdam,
• mr. Rianne Keerveld – prawnik z Het Juridisch Loket Rotterdam,
• mr. Roy Wittenberg – prawnik z Het Juridisch Loket Rotterdam,

oraz

• drs. Marco Schuurmans – urzędnik gminy Vlaardingen ds. Kwaterunku emigrantów zarobkowych w gminie,
• Urszula Filipkowska – Konsul, I Radca Ambasady RP w Hadze,
• Janusz Wołosz – I Sekretarz Ambasady RP w Hadze, rzecznik ambasady.

Spotkanie prowadzili:

• Agata Ronteltap – tłumacz,
• Rafał Jaworski – tłumacz, asystent Posła Adama Kępińskiego, inicjator i organizator potkania.

W związku z faktem, iż coraz więcej rodaków widzi w Holandii swoją potencjalną „drugą ojczyznę”, wielu z nich na poważnie zastanawia się nad stałym osiedleniem w kraju tulipanów. Aby jednak mieszkać w Holandii na, i w, godnych warunkach istnieje potrzeba dobrego zakwaterowania. Wiele osób stara się o mieszkania ze spółdzielni w gminie, jednak na takie mieszkanie muszą często czekać kilka lat. W takiej sytuacji jedynym wyjściem jest wynajęcie mieszkania w sektorze prywatnym, co niesie ze sobą ryzyko spotkania nieuczciwych pośredników, którzy w niewybredny sposób wykorzystują  niewiedzę najemcy, jak również nieznajomość języka holenderskiego.

Obecni na wczorajszym spotkaniu rodacy, dzięki organizatorom, otrzymali odpowiedzi na wiele trudnych problemów, a także recepty na ich rozwiązanie. Prawnicy, którzy szczegółowo i profesjonalnie przygotowali się do tematu odpowiadali konkretnie i celnie na poruszane kwestie.

Wielu z obecnych na sali rodaków prawnicy zaprosili do swojego biura w Rotterdamie na bezpłatne konsultacje i porady. „Lepiej zadać o sto pytań więcej, niż o jedno za mało” – zaznaczyła mecenas Francisca Zijlstra.

Poseł Adam Kępiński podpowiedział obecnym, że zawsze powinni o tym pamiętać aby na wszystko mieć przysłowiowy „papier”.  Wszystkie umowy na piśmie zawiera się na „złe czasy”, gdy nie ma sporów nikt zwykle nie pamięta gdzie one są – powiedział poseł zwracając tymi słowy uwagę na fakt, iż wielu Polaków zawiera umowy ustne wierząc wynajmującemu lokal na słowo. Jeśli ma się do czynienia z przyzwoitym właścicielem lokalu, umowa pisemna nie jest do niczego potrzebna, jednak w momencie, gdy dochodzi do nieporozumień i konfliktów, podpisany przez obie strony kontrakt ma znaczenie prawne i jest podstawą do podjęcia jakichkolwiek kroków w kierunku rozwiązania problemu.

„PJN” –podkreśliła po raz drugi tego wieczoru mecenas Zijlstra. „Papier Jest Najważniejszy! Bez tzw. papierów prawnik nic nie zrobi. No, może nie nic, ale jest to dużo trudniejsze” – podkreśliła holenderska prawniczka.

Kluczowe punkty, które padły w trakcie dynamicznej dyskusji to:

1. Wszystkie faktury płać przez konto bankowe.
2. Płacąc za czynsz zaznacz wyraźnie w tytule przelewu, że dotyczy on czynszu za dany miesiąc, np.: HUUR MAAND 01-2014 (czynsz za miesiąc styczeń 2014).
3. Zgłaszaj pytania i uwagi do wynajmującego lokal koniecznie na piśmie.
4. Zgłaszanie usterek, których nie da się samemu naprawić; również na piśmie.
5. Rozwiązanie umowy najmu ze strony najemcy może nastąpić jedynie drogą pisemną w formie listu poleconego. Trzeba wziąć pod uwagę miesięczny okres wypowiedzenia łącznie z miesiącem bieżącym.
6. Wymówienie lokalu przez wynajmującego jest możliwe w dwóch wypadkach: po prawomocnym wyroku sądowym, gdzie sędzia nakazuje eksmisję lub właściciel mieszkania stracił swoje poprzednie lokum i jest zmuszony wrócić do wynajmowanego lokalu – co jest zobowiązany wiarygodnie udokumentować – wtedy informuje o tym najemcę listem poleconym, w którym musi podać okres wypowiedzenia nie krótszy niż 3 miesiące.
7. Pobieranie kar za kilkudniowe opóźnienia z wpłatą czynszu jest nielegalne.
8. Po podpisaniu umowy najmu i warunków umowy najemca może zgłosić swoje uwagi na jej/ich temat. Jeśli w warunkach umowy zawarte będą punkty odbiegające od obowiązujących zasad czy tez dobrych obyczajów najemca może, z pomocą prawnika, poprosić o zmianę warunków umowy na ogólnie obowiązujące lub rozwiązać umowę najmu.

Polacy przybywający do Holandii powinni mieć na uwadze to, że Holandia jest specyficznym krajem, w którym wszystko (lub prawie wszystko) jest uregulowane prawem. „Okienko Prawnicze” jest dla mieszkańców Holandii swego rodzaju drogowskazem na zawiłej drodze prawnej. Każdy mieszkaniec kraju tulipanów ma prawo do bezpłatnej pomocy prawniczej właśnie w instytucji jaką jest „Okienko Prawnicze”.

W wielu miastach znajduję się ich biuro. Można się telefonicznie umówić na spotkanie, jak również przyjść do biura „z ulicy”.

W wielu wypadkach wrogiem rodaków jest ich, zakodowany z Polski, tryb myślenia. To co w Polsce jest normalne i logiczne, nie musi być w Holandii też tak postrzegane. Przykładem jest sytuacja, gdzie Polak mający holenderski samochód w związku z czasowymi problemami finansowymi nie opłacił ubezpieczenia komunikacyjnego samochodu. Wiedząc o tym nie używał auta, jednak nie zdawał sobie sprawy z faktu, że w momencie zawieszenia polisy ubezpieczyciel jest zobowiązany do przekazania informacji o zaistniałej sytuacji do Urzędu Komunikacji(RDW), który to automatycznie wysyła do właściciela mandat w wysokości 390,00 euro. Jako, że składka ubezpieczeniowa w wysokości ±  25,00 euro była problemem, to suma  390,00 euro stała się niemożliwą do zapłacenia sumą. Po kilku tygodniach przyszło pierwsze upomnienie, potem drugie, aż wreszcie sprawa trafiła do windykacji. Na dzień dzisiejszy z niecałych 25,00 euro powstał dług w wysokości ponad 1.300,00 euro.

Podsumowując tę sytuację, jak również całe spotkanie z prawnikami trzeba zauważyć i podkreślić kilka spraw, a mianowicie, że Polacy w Holandii:

1. kierują się intuicją i wiedzą nabytą w Polsce,
2. obawiają się represji nie znając swoich praw.
3. zamiast racjonalnie, podchodzą do zaistniałych problemów emocjonalnie,
4. nie ucząc się holenderskiego nie dają sobie szansy na integrację w holenderskim społeczeństwie i tworzą w ten sposób miejsce dla pracowników z nowych krajów UE, takich jak Rumunia czy Bułgaria,
5. są łatwowierni co często prowadzi do nieporozumień lub wręcz problemów,
6. zamiast stawiać czoła przeciwnościom losu chowają głowę w piasek ponieważ w wielu wypadkach nie zdają sobie sprawy, że prawo stoi po ich stronie.

Konkludując można stwierdzić, że informacja i interakcja z Polonią holenderską jest mile widziana i niezbędna. Przez 3 godziny spotkania można było zaobserwować swego rodzaju transformację; z napiętej atmosfery na początku spotkania zakończyło się ono wzajemną sympatią i oklaskami dla uczestników i organizatorów.

Spotkanie zorganizowane było profesjonalnie, w przyjacielskiej atmosferze i na wysokim poziomie kompetencji przy dużym zaangażowaniu każdej ze stron.

Chcielibyśmy szczególnie podziękować:

• prawnikom z ‘Okienka Prawniczego’ – Het Juridisch Loket Rotterdam, a przede wszystkim obecnym na spotkaniu: Francine Zijlstra, Rianne Keerveld i Roy Wittenberg za przygotowanie prezentacji i szczegółowe omówienie przedstawionych im problemów i zadawanych pytań;
• Gminie Vlaardingen:Panu Marco Schuurmans, za pomoc w zorganizowaniu spotkania i jego obecności na nim, zastępcy burmistrza Hans Versluijs za udostępnienie i sponsorowanie miejsca, w którym wydarzenie miało miejsce, jak również Panu Rens Vermeer, który zajął się bezpieczeństwem gości i uczestników;
• Ambasadzie RP w Hadze: Pani Konsul Urszuli Filipkowskiej i Panu Januszowi Wołoszowi – pierwszemu sekretarzowi ambasady i jednocześnie jej rzecznikowi;
• Sklepowi Halinka we Vlaardingen za poczęstunek dla uczestników;
• Pani Agacie Ronteltrap za tłumaczenie prezentacji.

Poniżej pytania z wczorajszego spotkania:

1. Zapłaciłem za czynsz z 7 dniowym opóźnieniem. Otrzymałem za to karę w wysokości 50,00 euro. Na fakturze jest napisane ‘koszty administracyjne’. Czy jest to możliwe abym płacił taką sumę za kilkudniowe opóźnienie z wpłatą?
2. Miałem 3 miesięczne zaległości w płaceniu czynszu. Właściciel mieszkania wyrzucił mnie z domu. Można tak? Kto mi może pomóc? Mam mieszkać pod mostem?
3. Wynajmuję mieszkanie od prywatnego właściciela/ maklera(nie od spółdzielni) i jemu również płacę za ogrzewanie. W 2011 roku otrzymałem zwrot w związku z nadpłatą, a w 2012 roku musiałem bardzo dużo dopłacić. Koszy ogrzewania wzrosły o prawie 25 procent. Wynajmujący nie poinformował mnie o tak znacznej podwyżce i bez słowa skierował sprawę do windykacji. Czy tak się załatwia sprawy?
4. Moje mieszkanie jest kontrolowane przez wynajmującego pod moją nieobecność. Za ‘bałagan’ lub niewyłączony piecyk grzewczy wynajmujący kara mnie opłatą w wysokości 100,00 euro od mieszkańca. Czy jest to legalne?
5. Za sporządzenie umowy najmu lokalu zapłacić musiałem 175,00 euro. Czy to nie trochę dużo? Czy mogę gdzieś interweniować?
6. Podpisując umowę o najem lokalu musiałem zapłacić kaucję w wysokości 2 miesięcznych czynszów. W związku z czasowymi problemami finansowymi poprosiłem wynajmującego o przeliczenie kaucji z jednego miesiąca na poczet powstałej zaległości. Wynajmujący nie przystał na moja propozycję i skierował sprawę do windykacji. Koszty windykacji powiększyły dług o kilkaset euro. Muszę te koszty również pokryć?
7. Czy wynajmujący może ode mnie wymagać abym płacił czynsz tylko gotówką do ręki?
8. Jeśli są nieporozumienia i problemy między mną, a wynajmującym gdzie mogę się zgłosić o adekwatną pomoc?
9. Czy może mój pracodawca(uitzendbureau) mnie zmusić do wynajęcia przez wyznaczonego przez niego mieszkania/lokalu?
10. Wynajmuję mieszkanie od pracodawcy i on zabrania mi sporadycznego przenocowania gości. Ma do tego prawo?
11. W moim mieszkaniu są usterki takie jak zgniłe ramy okienne, zepsute kaloryfery i cieknący prysznic. Kto powinien naprawić usterki/wykonać reperacje? Ja czy wynajmujący?
12. Płacę miesięcznie 50,00 euro za bieżące koszty utrzymania części wspólnych (servicekosten). Mimo to budynek i klatki są brudne i zaniedbane. Czy mogę pociągnąć właściciela budynku do odpowiedzialności i żądać zwrotu (części) kosztów?
13. Mieszkam w budynku. Dostałam karę w wysokości 50,00 euro za postawienie dwóch pustych pudeł w klatce. Można tak karać?
14. Mieszkam w 13-sto piętrowym budynku. W dniu 01-05-2012 roku moje mieszkanie legło w zgliszczach po pożarze w korytarzu budynku czyli miejscu publicznym, poza moim mieszkaniem. Mam prawo do otrzymania odszkodowania  za straty?  I jeśli tak to od kogo? Moje mieszkanie nie było ubezpieczone na wypadek pożaru.

Adresy i linki:

Het Juridisch Loket Rotterdam
Weena 719
Postbus 29049
3001 Rotterdam
Telefoonnummer: 0900-8020
Openingstijden van 9.00-17.00
Telefonisch van 9.00-20.00
E-mail & chat: via de site www.juridischloket.nl

Ambasada RP w Hadze
Alexanderstraat 25
2514 JM Den Haag

Portal internetowy www.VoxPolonia.nl

Strona internetowa Posła Adama Kępińskiego www.adamkepinski.pl

Fot.1 Janusz Wołosz, Urszula Filipkowska, Adam Kępiński i Agata Ronteltap.
Fot.2 Roy Wittenberg, Francisca Zijlstra i Rianne Keerveld.
Fot.3 Prawnicy, prowadzący i goście.
Fot.4 Tłumaczenie prezentacji – Rafał Jaworski.
Fot.5 Prezentacja.

Źródło: przesłane przez voxpolonia.nl