Zbliża się czas obchodów 74 rocznicy wyzwalania miast i wsi holenderskich spod okupacji hitlerowskich Niemiec. Nam, Polakom, nie wolno zapomnieć, że u boku wojsk amerykańskich, kanadyjskich i angielskich walczyli nasi rodacy, w tym żołnierze 1 Polskiej Dywizji Pancernej pod dowództwem legendarnego gen. Stanisława Maczka. Jest to powód do dumy, ale jednocześnie zobowiązuje nas do pamięci o tamtych wydarzeniach.

W powojennej Holandii ślady udziału Polaków w wyzwoleniu kraju utrwalali mieszkańcy w kamieniach pomników, w schludnie utrzymanych cmentarzach wojskowych i kultywowaniu tradycji. Uroczystości upamiętniające te wydarzenia to 4 i 5 maja, podczas obchodu dnia pamięci narodowej oraz rocznicy zakończenia II wojny światowej w Holandii.

Niezależnie społeczności lokalne tradycyjnie organizują uroczystości w rocznice wyzwolenia swych miast, szczególnie kiedy związane było to z walkami zbrojnymi. Monumenty, nazwy ulic i placów dają temu świadectwo.

Pragnę zwrócić uwagę Czytelników na małe miasteczko Axel leżące niedaleko granicy z Belgią w gminie Terneuzen. To tutaj w krwawym boju trwającym 5 dni (16-20 września) żołnierze z 9 Batalionu Strzelców Flandryjskich dowodzonych przez ppłk. Zdzisława Szydłowskiego oraz załogi czołgów z 1 P.D.P. samodzielnie opanowali rejon Axel i część zachodniego brzegu dolnej Skaldy (Schelde), ułatwiając tym samym wojskom 1. Armii Kanadyjskiej późniejsze działania wojenne u ujścia zachodniej odnogi tej rzeki. Przejęcie kontroli nad tym obszarem przez aliantów umożliwiło dostęp transportów wojennych do portów w Antwerpii, Gandawie i Terneuzen. O trudności tego przedsięwzięcia niech zaświadczy fakt, że walki trwały tam do 8 listopada.

Mijają lata, odchodzą w naturalny sposób weterani, więc to my – przybyli do tego kraju ich rodacy, starajmy się włączyć w kultywowanie tradycji i dobrego imienia Polaka, za które oni płacili krwią, a często własnym życiem.

Jak w latach ubiegłych zapraszamy rodaków do Axel, aby oddać hołd tym, którzy walcząc za wolność waszą i naszą wpisali się do historii Holandii, wzbudzając wdzięczność i szacunek.

Program obchodów – 21 września (piątek) 2018 roku:

• 13.30 Uroczystość pod pomnikiem „Polski Krzyż” Hulsterseweg  pod Axel – wystąpienia, składanie kwiatów i wieńców,
• 16.30 Uroczystość na cmentarzu wojskowym w Axel, Burchtlaan – wystąpienia, składanie kwiatów i wieńców.

W imieniu organizatorów zaprasza Tomasz Z. Sawicki.

Źródło: komunikat prasowy